Προδικαστικό ερώτημα C-234/20, «Sātiņi-S» SIA κατά Lauku atbalsta dienests

Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) – Κανονισμός (ΕΕ) 1305/2013 – Στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης – Άρθρο 30, παράγραφος 6, στοιχείο αʹ – Ενισχύσεις στο πλαίσιο του δικτύου Natura 2000 – Αποζημίωση για την απώλεια εισοδήματος στις γεωργικές και δασικές περιοχές – Τυρφώνες – Απαγόρευση εγκαταστάσεως φυτειών βακκινίου – Έλλειψη αντισταθμιστικής αποζημιώσεως – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρο 17 – Δικαίωμα ιδιοκτησίας

Με το προδικαστικό ερώτημα C-234/20, το Augstākā tiesa (Senāts) (Λετονία) έθεσε ζητήματα απτόμενα της ερμηνείας και εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 1305/2013. Ειδικότερα, ανέκυψε το ζήτημα εάν το άρθρο 30, παράγραφος 6, στοιχείο αʹ, του ανωτέρω Κανονισμού έχει την έννοια ότι οι τυρφώνες αποκλείονται εντελώς από τις πληρωμές που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του συστήματος Natura 2000 ή εάν δυνάμει αυτού μπορούν κράτη μέλη να τους αποκλείσουν εντελώς. Επίσης, τέθηκαν τα ζητήματα εάν κράτος μέλος μπορεί να περιορίσει τη χορήγηση ενισχύσεων για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 προβλέποντας τη δυνατότητα ενίσχυσης μόνο σε περίπτωση επιβολής περιορισμού σε συγκεκριμένο είδος οικονομικής δραστηριότητας, και, τέλος, εάν ένα πρόσωπο, επικαλούμενο τα σχέδιά του για την άσκηση νέας οικονομικής δραστηριότητας, δικαιούται πληρωμής στο πλαίσιο του εξεταζόμενου συστήματος εάν, όταν απέκτησε το ακίνητο, γνώριζε ήδη τους περιορισμούς στους οποίους αυτό υπόκειται.

Με απόφασή του της 27^ης Ιανουαρίου 2022 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι: «-Το άρθρο 30, παράγραφος 6, στοιχείο αʹ, του κανονισμού (ΕΕ) 1305/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ)…, έχει την έννοια ότι δεν αποκλείει, κατ’ αρχήν, τους τυρφώνες από τη χορήγηση ενισχύσεων στο πλαίσιο του δικτύου Natura 2000, εφόσον αυτοί ευρίσκονται σε περιοχές του δικτύου Natura 2000 οι οποίες καθορίζονται βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, και της οδηγίας 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, και εμπίπτουν στους ορισμούς της «γεωργικής εκτάσεως» ή του «δάσους», κατά την έννοια, αντιστοίχως, των στοιχείων στʹ και ιηʹ του άρθρου 2, παράγραφος 1, ή του άρθρου 2, παράγραφος 2, του κανονισμού 1305/2013 και, επομένως, δύνανται να τύχουν των ενισχύσεων που διαλαμβάνονται στο άρθρο 30, παράγραφος 1, του ίδιου κανονισμού ως «γεωργικές και δασικές περιοχές που υπάγονται στο Natura 2000», κατά το εν λόγω άρθρο 30, παράγραφος 6, στοιχείο αʹ .

-Το άρθρο 30, παράγραφος 6, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1305/2013 έχει την έννοια ότι επιτρέπει σε κράτος μέλος να αποκλείει από τις ενισχύσεις που χορηγούνται στο πλαίσιο του δικτύου Natura 2000, αφενός, τις «γεωργικές περιοχές που υπάγονται στο Natura 2000», κατά τη διάταξη αυτή, περιλαμβανομένων, σε τέτοια περίπτωση, των τυρφώνων που εμπίπτουν στις εν λόγω περιοχές, και αφετέρου, σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 2, του κανονισμού 1305/2013, τυρφώνες ευρισκόμενους εντός των περιοχών οι οποίες υπάγονται στο Natura 2000 και εμπίπτουν κατ’ αρχήν στην έννοια του «δάσους», κατά το άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο ιηʹ, του κανονισμού και, επομένως, σε εκείνη των «δασικών περιοχών που υπάγονται στο Natura 2000», κατά το άρθρο 30, παράγραφος 6, στοιχείο αʹ, του εν λόγω κανονισμού. Η τελευταία διάταξη έχει επίσης την έννοια ότι επιτρέπει σε κράτος μέλος να περιορίζει την καταβολή τέτοιων ενισχύσεων για δασικές περιοχές υπαγόμενες στο δίκτυο Natura 2000, περιλαμβανομένων, ενδεχομένως, των τυρφώνων, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο χαρακτηρισμός τους ως «περιοχών Natura 2000» έχει ως αποτέλεσμα να παρακωλύει την εντός αυτών άσκηση συγκεκριμένου είδους οικονομικής δραστηριότητας, ιδίως δε την άσκηση δασικής δραστηριότητας.

- Το άρθρο 30 του κανονισμού 1305/2013, ερμηνευόμενο σε συνδυασμό με το άρθρο 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει την έννοια ότι ο κύριος τυρφώνα υπαγόμενου στο δίκτυο Natura 2000 δεν πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνει ενίσχυση στο πλαίσιο του δικτύου αυτού λόγω περιορισμού οικονομικής δραστηριότητας δυνάμενης να ασκηθεί στον τυρφώνα του, συγκεκριμένα λόγω της απαγόρευσης εγκαταστάσεως φυτείας βακκινίου, όταν κατά τον χρόνο κτήσης του οικείου ακινήτου ο κύριος είχε λάβει γνώση του συγκεκριμένου περιορισμού».

Το σύνολο του κειμένου της απόφασης έχει δημοσιευθεί στο δικτυακό χώρο του Δικαστηρίου στην ακόλουθη διεύθυνση:  https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=252825&pageIndex=0&doclang=el&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=311089