Προδικαστικό ερώτημα C-616/17, Blaise κ.λπ.

Περιβάλλον – Διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά – Κανονισμός (ΕΚ) 1107/2009 – Κύρος – Αρχή της προφυλάξεως – Προσδιορισμός της έννοιας της “δραστικής ουσίας” – Σώρευση δραστικών ουσιών – Αξιοπιστία της διαδικασίας αξιολογήσεως – Πρόσβαση του κοινού στον φάκελο – Έλεγχοι μακροπρόθεσμης τοξικότητας – Φυτοφάρμακα – Glyphosate

Με το προδικαστικό ερώτημα C-616/17, το tribunal correctionnel de Foix (Γαλλία) έθεσε ζητήματα σχετικά με το κύρος του κανονισμού (ΕΚ) 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου υπό το πρίσμα της αρχής της προφυλάξεως. Ειδικότερα, τέθηκε προς διευκρίνιση το ζήτημα αν συνάδει προς την αρχή της προφυλάξεως η δυνατότητα που έχει ο αιτών να κατευθύνει την εξέταση της αιτήσεως χορηγήσεως αδείας για ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν, επιλέγοντας ελεύθερα το συστατικό εκείνο του οικείου προϊόντος το οποίο θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως «δραστική ουσία», από τη στιγμή που η έννοια αυτή δεν ορίζεται στον υπό κρίση κανονισμό.   Περαιτέρω το εθνικό δικαστήριο υπέβαλε ερώτημα σχετικά με το αν είναι σύμφωνο προς την αρχή της προφυλάξεως το ότι δεν εξετάστηκε ειδικά η επίδραση της σωρεύσεως των διαφόρων δραστικών ουσιών που περιλαμβάνονται σε ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν, καθώς και το γεγονός ότι ο γεγονός ότι ο αιτών παρέχει τις δοκιμές, τις μελέτες και τις αναλύσεις που απαιτούνται στο πλαίσιο των διαδικασιών εγκρίσεως μιας δραστικής ουσίας και χορηγήσεως αδείας για φυτοπροστατευτικό προϊόν, χωρίς νέα ανεξάρτητη ανάλυση.   Τέλος, το αιτούν δικαστήριο ζήτησε να διευκρινιστεί αν είναι σύμφωνη προς την αρχή της προφυλάξεως η εμπιστευτική μεταχείριση του φακέλου που κατατίθεται από τον αιτούντα στο πλαίσιο των διαδικασιών που προβλέπει ο εν λόγω κανονισμός, καθώς και η απαλλαγή από την υποχρέωση να προβεί σε ελέγχους καρκινογόνου δράσης και μακροπρόθεσμης τοξικότητας.

Με απόφασή του της 1ης Οκτωβρίου 2019 (EU:C:2019:800) το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι : «δεν προέκυψε κανένα στοιχείο ικανό να θίξει το κύρος του κανονισμού (ΕΚ) 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, …, καθώς 

-δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η επιλογή του νομοθέτη της Ένωσης όσον αφορά τις υποχρεώσεις του αιτούντος σχετικά με τον προσδιορισμό των δραστικών ουσιών που περιλαμβάνονται στη σύνθεση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος το οποίο αφορά η αίτησή του χορηγήσεως αδείας ενέχει πρόδηλο σφάλμα εκτιμήσεως. 

-οι διαδικασίες που καταλήγουν στην αδειοδότηση φυτοπροστατευτικού προϊόντος πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνουν αξιολόγηση όχι μόνον της επιδράσεως των δραστικών ουσιών που περιέχονται στο προϊόν αυτό, αλλά και των σωρευτικών επιδράσεων των εν λόγω ουσιών και των σωρευτικών επιδράσεών τους με άλλα συστατικά του προϊόντος αυτού. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι ο κανονισμός 1107/2009 ενέχει πρόδηλο σφάλμα εκτιμήσεως καθόσον δεν προβλέπει επαρκώς τη συνεκτίμηση της σωρευτικής επιδράσεως των διαφόρων συστατικών ενός φυτοπροστατευτικού προϊόντος πριν δοθεί άδεια για τη διάθεσή του στην αγορά. 

-δεν προκύπτει ότι ο κανονισμός 1107/2009 ενέχει πρόδηλο σφάλμα εκτιμήσεως καθόσον προβλέπει ότι οι δοκιμές, μελέτες και αναλύσεις που απαιτούνται για τις διαδικασίες εγκρίσεως δραστικής ουσίας και χορηγήσεως αδείας για φυτοπροστατευτικό προϊόν προσκομίζονται από τον αιτούντα, χωρίς να απαιτείται συστηματικά η διενέργεια νέας ανεξάρτητης αναλύσεως. 

-δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι το καθεστώς που προβλέπει ο νομοθέτης της Ένωσης προς εξασφάλιση της προσβάσεως του κοινού στα στοιχεία των φακέλων των σχετικών αιτήσεων τα οποία είναι κρίσιμα για την εκτίμηση των κινδύνων που προκύπτουν από τη χρησιμοποίηση φυτοπροστατευτικού προϊόντος ενέχει πρόδηλο σφάλμα εκτιμήσεως. 

-εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές να εξακριβώσουν ότι τα στοιχεία που προσκομίζει ο αιτών, μεταξύ των οποίων την πρώτη θέση κατέχουν οι δοκιμές, οι αναλύσεις και οι μελέτες του προϊόντος, είναι επαρκή για να αποκλειστεί, βάσει των σύγχρονων επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων, ο κίνδυνος να έχει το προϊόν αυτό μια τέτοια καρκινογόνο δράση ή τοξικότητα».

Το σύνολο του κειμένου της απόφασης έχει δημοσιευθεί στο δικτυακό χώρο του Δικαστηρίου στην ακόλουθη διεύθυνση : https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=218463&pageIndex=0&doclang=el&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=8221106